Trend Archieven – Pagina 3 van 5 – Rijnconsult Onderwijs

Vakkennis is de basis voor een goede les

Over het voorstel om het curriculum op te splitsen in drie doeldomeinen: kwalificatie, socialisatie en persoonsvorming is het laatste woord nog niet gesproken. Onderwijskundig onderzoek en casusbeschrijvingen onderstrepen het belang van inhoudelijke vakgebonden kennis, terwijl aan de nadruk op socialisatie en persoonsvorming nog veel onbeantwoorde vragen kleven. Bij de Leraar van het Jaar verkiezingen heeft men inmiddels een keuze gemaakt. Bij de criteria voor de verkiezingen waren soft skills en persoonsvorming doorslaggevend en werd minder belang gehecht aan vakkundigheid.

Scholen zetten in op onderwijskwaliteit en professionalisering

Het ministerie van OCW heeft eind 2020 de subsidieregeling Schoolkracht opgesteld om schoolleiders en leraren uit het po en vo te ondersteunen in hun schoolontwikkeling. Er is nu een tussenrapportage (startmeting) verschenen, die een beeld geeft van wat scholen met de regeling doen. Scholen die de subsidie hebben ontvangen zetten deze voornamelijk in voor het verbeteren van de onderwijskwaliteit. Als deelthema’s wordt door de meesten professionalisering genoemd, naast pedagogisch /didactisch en eigenaarschap van het leerproces. Bijna alle leraren en de meeste schoolleiders van ingelote scholen ervaren door de subsidie meer ruimte om actief betrokken te zijn bij de interventie. Het grootste deel van deze schoolleiders ervaart tevens meer professionele ruimte door de toekenning.

Verkenning van Nederlandse ‘skills’ initiatieven

Vanuit het programma leven lang ontwikkelen hebben de ministeries van SZW, OCW en EZK een verkenning laten uitvoeren naar de effectiviteit en inzet van een skills gerichte arbeidsmarkt. Veel talent in Nederland blijft onderbenut en een manier om deze talenten beter te benutten is door inzicht te creëren in iemands skills. Het belang van skills heeft geleid tot verschillende initiatieven en instrumenten die moeten bijdragen tot een meer op skills gerichte arbeidsmarkt. Desondanks blijken veel van deze initiatieven langs elkaar heen te werken of maar één probleem te adresseren waardoor de effectiviteit en inzet van skills voor de gehele arbeidsmarkt uitblijven. Om deze reden is er vanuit het interdepartementale programma leven lang ontwikkelen opdracht gegeven tot een onafhankelijke verkenning.

Kinderen leerden minder door afstandsonderwijs thuis

Volgens een onderzoek van POINT heeft afstandsonderwijs thuis tijdens Corona een negatief effect gehad op leerprestaties. Ook deed deze vorm van onderwijs een (grote) afbreuk op gevoelens van verbondenheid, met zowel leerkracht/docent als klasgenoten.

Professionalisering van leraren schiet vaak nog tekort

Leraren spelen een cruciale rol in de kwaliteit van het onderwijs. Voorwaarde voor het leveren van die kwaliteit is dat er voldoende leraren zijn, dat ze tevreden zijn met hun werk en zich professioneel (blijven) ontwikkelen. Welke rol heeft de schoolleider en welke heeft de leraar hierin? Het monitoringsonderzoek SHRM laat zien dat het personeelsbeleid van scholen nog lang niet altijd voorziet in het ondersteunen van de professionele ontwikkeling van leraren. In een zojuist verschenen factsheet worden deze onderzoeksresultaten gecombineerd met concrete handvatten om de ontwikkelmogelijkheden voor leraren in organisaties (verder) te verstevigen. Het is belangrijk om de passie van leraren te verbinden aan de waarde propositie van de school en dit te borgen in het personeelsbeleid. Ook moet er nog een keer goed naar de talenten van de leraren worden gekeken om mogelijkheden te scheppen voor professionele ontwikkeling naar andere functies binnen de organisatie.

Hybride docentschap lijkt er aan te komen

Meer mensen besluiten hun baan of onderneming te combineren met een parttime docentschap. Voor een vast inkomen, structuur, afwisseling of uit een maatschappelijke behoefte, om iets te doen aan de nijpende personeelstekorten in het onderwijs. In Nederland zijn ruim 20.000 van zulke ‘hybride docenten’, stelt expertisecentrum Hybride Docent. Van de docenten op de basisschool werkt 8,5 procent hybride, op de middelbare scholen geldt dat voor 10,2 procent. Dat blijkt uit een onderzoek op basis van data van de Belastingdienst, in opdracht van het ministerie van Economische Zaken. Die aantallen waren de laatste jaren vrij constant, maar de belangstelling om werken en doceren te combineren groeit. Ook bij de politiek, die zij-instromers een zetje geeft met extra financiële tegemoetkomingen. Bovendien is er veel meer kennis en ondersteuning beschikbaar dan voorheen. In het onderwijs zelf neemt de belangstelling om uitsluitend docent te zijn zienderogen af. Alleen maar voor de klas staan wordt minder populair. Steeds meer docenten vinden het interessant om naast hun baan als leraar ook andere dingen te doen. De voordelen van hybride docentschap lijken twee kanten uit te werken.

Nog veel vragen over flexstuderen

Flexstuderen kan een uitkomst zijn voor studenten die veel verplichtingen naast hun studie hebben. Verschillende politieke partijen vrezen echter dat de werkdruk van onderwijspersoneel daardoor nóg hoger wordt, de samenhang van curricula verdwijnt en dat de financiering een strop wordt voor instellingen.

Praktijkgericht onderzoek als kennisversneller

Het praktijkgericht onderzoek in het hbo heeft een duidelijke plek gekregen in het onderzoekslandschap van Nederland, maar het potentieel wordt nog niet ten volste benut. Dat is een van de conclusies van de strategische onderzoeksagenda hbo ‘Praktijkgericht onderzoek als kennisversneller’. Maurice Limmen, voorzitter Vereniging Hogescholen: “Het onderzoek zorgt ervoor dat nieuwe inzichten direct in ons onderwijs terechtkomen. Dat is essentieel; zo zorgt het hbo met praktijkgericht onderzoek ervoor dat het onderwijs goed blijft aansluiten op de snel veranderende (regionale) arbeidsmarkt. Daarnaast geeft praktijkgericht onderzoek een impuls aan de innovatie van het (regionale) bedrijfsleven. Voor de verdere verankering van het onderzoek in het hbo is het wel belangrijk dat hiervoor een hogere en vooral ook structurele financiering komt.”

Roc’s vrezen inburgeringscursussen te moeten stoppen

De inburgeringscursussen zitten in zwaar weer. Omdat tijdens de lockdown de taalcursussen niet konden doorgaan liepen de aanbiedende scholen (roc’s)veel lesgeld mis. De financiële tekorten zijn zo groot geworden, dat de scholen vrezen de taalcursussen te moeten stoppen. De kans dat een inburgeraar voor een examen zakt, is door de online lessen ook groter geworden. En wie niet op tijd slaagt, moet de lening voor het inburgeringstraject van 10.000 euro helemaal terugbetalen. Alleen als je binnen drie jaar slaagt, wordt de lening omgezet in een gift. Omdat er voor de inburgeraars zoveel geld op het spel staat, is het volgens roc’s ethisch niet langer verantwoord hen voor online onderwijs te laten betalen.

Als bergbeklimmer door het onderwijs

Meer dan de helft van de middelbare scholieren in Nederland zit op het vmbo, maar toch heeft deze vorm van onderwijs veelal een slechte naam. Hoe kan dit? Er is juist een schreeuwend tekort aan mbo’ers. Onderwijsminister Arie Slob betreurt het zeer dat het vmbo een slecht imago heeft. Hij vindt het ook onterecht. “Dat is meer iets van buiten het vmbo dan daarbinnen. Onbekend maakt onbemind. Daar doen we deze leerlingen en hun leraren echt mee tekort.” Het vmbo kan daarenboven ook het begin zijn om van vakmanschap naar meesterschap te komen. De bergbeklimmers in het onderwijs. Ze zijn er. Een klein deel van de Nederlandse leerlingen maakt een lange en steile weg omhoog door het onderwijssysteem. Rob H. W. Vinke (1950) Professor Emeritus HR Sciences op de Nyenrode Business Universiteit begon als elektromonteur. Jesse Klaver verliet de middelbare Vrije School in Prinsenbeek met een vmbo-diploma. Maar er zijn ook talloze voorbeelden van jongeren die op dit moment bewust kiezen om als bergbeklimmer door het onderwijs te gaan.