Als bergbeklimmer door het onderwijs
54.000 studenten studieachterstand door corona
Uit onderzoek van ResearchNed blijkt dat het aantal studenten met een studieachterstand met in ieder geval 54.000 is gestegen ten opzichte van het jaar 2018. De stijging is volgens het Interstedelijk Studenten Overleg een gevolg van de coronamaatregelen. Voorzitter van het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO) Kees Gillesse: “Studievertraging kost veel geld. Daarnaast maken we ons zorgen over de kwaliteit van het onderwijs. Het zou ontzettend helpen als er weer meer fysiek onderwijs kan plaatsvinden.” De belangrijkste oorzaken voor de studievertraging lijken het wegvallen van lessen, gebrek aan eigen faciliteiten thuis, laboratorium- en practicumonderwijs en stages.
Hoger beroepsonderwijs moet minder theoretisch
Gebrek aan perspectief op middelbare scholen
Wat neemt het PO mee van de Corona-crisis?
Tijd om te evalueren
In geval van een nieuwe lock-down
- De inzet van Google Meet of Microsoft Teams om te videobellen met leerlingen, collega’s en ketenpartners of om synchrone instructie te verzorgen richting leerlingen.
- De inzet van toepassingen als Screen-cast-o-matic en Screencastify om video-instructies samen te stellen (asynchrone instructie).
- De inzet van Google Classroom of Microsoft Teams for classroom om opdrachten voor leerlingen klaar te zetten, werk in te nemen en van feedback te voorzien (en eventueel te beoordelen).
- De inzet op een volledig webbased digitale leer- en werkomgeving zodat medewerkers en leerlingen “any time, any place en via any device” kunnen werken en leren.
Los van een nieuwe lock-down
- allereerst is gebleken hoe flexibel medewerkers en leerlingen kunnen zijn: onder druk wordt alles vloeibaar, zo is maar weer gebleken;
- teams hebben een enorme creativiteit aan de dag gelegd om het leren of afstand vorm te geven. Van die creativiteit moet veel meer gebruik worden gemaakt;
- leerlingen die vanwege ziekte niet naar school kunnen komen kunnen op afstand wel onderwijs krijgen;
- andersom kunnen leerkrachten die thuis zitten met bijvoorbeeld een verstuikte enkel wellicht wel op afstand les geven (in combinatie met iemand in de klas die de orde bewaakt);
- ik heb verschillende bestuurders gehoord die aangeven dat zij in de toekomst echt niet meer naar allerlei regionale of landelijke overleggen gaan reizen aangezien gebleken is dat deze ook prima online georganiseerd kunnen worden;
- het is gebleken dat sommige leerlingen erbij floreren wanneer zij zelfstandig aan de slag kunnen op basis van bijvoorbeeld een video-instructie. Voor andere leerlingen is een video-instructie juist handig omdat zij deze in het geheel of gedeeltelijk nog eens terug kunnen kijken;
- van IB’ers hoorde ik dat zij hebben ontdekt dat zij online prima met elkaar kunnen klankborden en kennis kunnen uitwisselen en hun bovenschoolse samenwerking de komende maanden willen intensiveren;
- er zijn leerkrachten die het idee hebben opgevat om bovenschoolse projecten op te starten waarbij leerlingen van verschillende scholen samen aan een opdracht werken.
Waarom de lijn niet verder doortrekken?
Een arbeidzaam leven zal voortaan bestaan uit werken, leren en doceren
Het beroepsonderwijs en de arbeidsmarkt zijn door de vergrijzing en de technologisering van de samenleving in transitie. Nieuwe onderwijsomgevingen met flexibele trajecten voor scholing, omscholing en bijscholing moeten zorgen dat zijinstroom en doorstroom makkelijker worden. Arbeidspotentieel met een taalachterstand moet via virtual en augmented reality skills kunnen aanleren. Een grote en acute reallocatie binnen en tussen sectoren vraagt om wendbaarheid. Verschillende banen in verschillende sectoren zullen eerder regel dan uitzondering worden. Iedereen moet mee (kunnen) doen. Een arbeidzaam leven zal voortaan bestaan uit werken, leren en doceren.
Het roer moet om. We moeten definitief afstappen van het idee dat je na twintig jaar opleiding en veertig jaar trouwe dienst met pensioen kunt gaan. We moeten toe naar een leven lang ontwikkelen. Met de toenemende globalisering, robotisering en technologische ontwikkelingen veranderen de eisen die aan werkenden worden gesteld voortdurend. Voormalige Siemens topman Ab van der Touw verwoordt het als volgt: “In de 21e eeuw zullen we zien dat het arbeidzaam leven volledig is veranderd. In het ideale geval besteden we een derde van de tijd aan werken, een derde aan leren en een derde aan doceren. Het op peil houden van kennis en vaardigheden is gewoon noodzakelijk in een kenniseconomie.”
De veranderingen in het economische verkeer zorgen over een brede linie voor een fundamentele verandering in het karakter van het werk. Routinematige en reproductieve arbeid maakt steeds meer plaats voor kenniswerk. Werk dat vraagt om het combineren en interpreteren van informatie teneinde de nieuwe vraagstukken die zich dagelijks voordoen, in samenwerking met anderen, op te lossen. Het werk wordt de primaire bron voor leren. Deze veranderingen gelden niet alleen voor een kleine elite van hoger opgeleiden. Je kunt het waarnemen op alle niveaus in een organisatie.
Als we de arbeidsmarktproblematiek structureel willen oplossen moeten we fysieke centra hebben waar om- en bijscholing een vaste programmalijn is. Van der Touw: “Je ziet in alle sectoren dat het werk verandert en het onderwijs niet meebeweegt. Ik zou het verstandig vinden als we op termijn het beroepsonderwijs rigoureus anders inrichten, het onderscheid tussen mbo, hbo en de bachelor fase van het universitair onderwijs opheffen en de opleidingen samenvoegen. De dure faciliteiten van het beroepsonderwijs kunnen dan door iedereen een leven lang worden gebruikt. Voor scholing, omscholing en bijscholing. Overdag, in de avonduren en uiteindelijk wellicht met een continurooster.”
Auteur: Henny Luijten
De impact van Corona op de arbeidsmarkt
Door de komst van het coronavirus tekenen er zich belangrijke veranderingen af op de arbeidsmarkt én zijinstroominitiatieven. Van alle grote en kleine bedrijven, mkb’ers, start- ups, scale-ups, zzp’ers, kennisinstellingen, onderzoekers, koplopers en vele anderen die samen de topsectoren vormen, wordt nu het uiterste gevraagd.
Gedurende het inventariserend onderzoek zijinstroom dat wij momenteel voor Instituut Gak uitvoeren kregen wij al vlot signalen dat de noodzakelijke maatregelen om het coronavirus zoveel als mogelijk gecontroleerd te houden, naast een ingrijpende invloed op het openbare leven ook een enorme impact hebben op de economie en de arbeidsmarkt. Voor wat we nu meemaken bestaat geen kant en klaar draaiboek. Het is een uitzonderlijke situatie.
De arbeidsmarkt staat onder enorme druk. Grote groepen verliezen uitzicht op arbeid en inkomen. Landen trekken zich terug binnen hun landsgrenzen. Het internationale handelsverkeer maar ook de fysieke uitwisseling van kennis en arbeid is stil komen te liggen.
Sommige delen van topsectoren, zoals Agri & Food en ICT, moesten per direct naar een hogere versnelling schakelen om de sterk toegenomen vraag aan te kunnen. Andere topsectoren, zoals Tuinbouw & Uitgangsmaterialen en de Creatieve Industrie, zagen juist hun (internationale) vraag grotendeels wegvallen, waardoor ondernemers en projecten in de problemen komen. Op topsectoren als Life Sciences & Health, Chemie en High Tech wordt een extra beroep gedaan om innovatie en productie van belangrijke hulpmiddelen te versnellen. Voor topsectoren als Water & Maritiem en Energie is juist het bewaken van vitale functies nog belangrijker geworden. Voor de topsector Logistiek wordt zowel de kwetsbaarheid (door vraaguitval in veel landen) als de kracht van logistiek zichtbaar. Logistieke ketens zijn op dit moment onmisbaar voor de distributie van medische apparatuur, de gehele voedselketen en e- commerce.
Na de eerste reacties op het onbekende gevaar, waarbij de economie met een schok bijna geheel tot stilstand kwam, mogen diverse doelgroepen weer aan het werk onder strikte condities. Voor sommigen is er echter nog geen uitzicht op hervatting van hun activiteiten. Terugkeer naar wat we voor enkele maanden nog als normaal beschouwden zal lange tijd, zo niet voor altijd, wegblijven. De beleidskeuzes die gemaakt zijn hebben geleid tot enorme problemen op de arbeidsmarkt. Maar zien gelukkig ook oplossingen ontstaan die de ontstane problemen op de huidige en toekomstige arbeidsmarkt het hoofd kunnen bieden.
Om huidig en toekomstig beleid te kunnen vormgeven is het noodzakelijk om te doorgronden van wat er rondom de arbeidsmarkt speelt en hoe diverse stakeholders zich verhouden tot bestaande fricties zoals bijvoorbeeld het tekort aan gekwalificeerd personeel maar ook hoe men nog onbekende en snel veranderende situaties ten goede kan keren door samen te werken en ruimte te bieden voor onorthodoxe oplossingsrichtingen.
Auteur: Chrétien Geertzen
“Als onderwijs de maaltijd is, dan is de klas de pan waarin je die bereidt”
Leerpunten met betrekking tot leren op afstand
- Onderwijs online is een blijvertje
- Onderwijs op afstand helpt de thuiszitter uit de brand
- Let op de privacy van de leerling (en de leraar)
- Kijk of het centraal examen wel nodig is
- Leerlingen kunnen meer zelf dan gedacht
- De invloed van ouders is nu groter dan gedacht
- Geef de docent de vrijheid om z’n werk te doen
- Weg met de excessieve bureaucratie voor academici